

مهریه
مهریه در عقد موقت, و دائم یا به شکل کهنتر آن، کابین به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود میپردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشاندهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
مرجع: ویکی پدیا
مهریه چه چیزهایی میتواند باشد؟
در آموزههای دینی برای مهریه در عقد موقت, یا دائم، مقدار معینی تعیین نشدهاست. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش اقتصادی یا اجتماعی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پولهای رایج، لوازم زندگی، آموزش قرآن یا آموزش مهارتی ویژه و… در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت میشد.
توجه: مهریه حتما باید مادی باشد و ویژگی های معنوی و خصوصیاتی مانند صداقت،مهریانی،عدم خیانت و … را به هیچ وجه نمیتوان به عنوان مهریه تعیین کرد.
معضلی به نام مهریه
مهریه در عقد موقت, و دائم از زمان های خیلی قدیم بوده است و تاریخچه آن به تاریخچه ازدواج برمیگردد، درکشور ما ایران حداقل این گونه است. یادش بخیرمادربزرگم میگفت در زمان خودش پدر بزرگم ۴ هزار تومان مهرش کرده است وشعارش همیشه این بود زن با رخت سفید به خانه بخت میرود و با کفن سفید هم بیرون میآید. آن روزها مردها از این بابت که همسرانشان خواستار مهریهشان نیستند خیالشان راحت بود. اما قوانین مربوط به مهریه در کشور ما در این سال های اخیر دچار تغییرات زیادی شده است و خیلی از زنان با کوچکترین مشکل ،برای آزار و اذیت همسران خود این حق را مطالبه میکنند و مهریه های خود را به اجرا میگذارند.
در نهایت با ادامه پیدا کردن این داستان و نجومی بودن بودن مبالغ برخی مهریهها وبرخی از مهریههای عجیب و غریب و افزایش تعداد مردهای زندانی که طبق تحقیقات بیشتر آنها تازه ازدواج کرده هستند، باعث شده که مسئولین به فکر راه حل مناسب برای حل مشکل مهریه باشند. بدون شک میتوان گفت که تدوین و تصویب “لایحه حمایت از خانواده” مهم ترین قدمی است که برای حل این معضل اجتماعی یعنی مهریه اندیشیدهاند.
مهریه و یک طلب ممتازه
طلب ممتازه یعنی چی؟
مهریه در عقد موقت, و دائم یک طلب ممتازه محسوب میشود. این بدین معنی است که اگر شوهر به افراد دیگری بدهکار باشد و زن نیز مهریه خود را طلب کند، طلب زن نسبت به طلبهای دیگر دارای اولویت میباشد.
انواع مهریه در عقد موقت, یا دائم
- مهریه حال باشد: در این صورت باید تا مدت مشخص شده تادیه گردد.
- مهریه موجل باشد: در این مورد هم مانند مهریه حال باید تا مدت مشخص شده تادیه گردد.
- مطالبه آن به اختیار زوجه باشد: هرگاه زوجه درخواست کند میتواند اقدام به دریافت مهریه در عقد موقت, یا دائم کند. (در اصطلاح: مهریه عندالمطالبه)
- مطالبه آن منوط به استطاعت و توان مالی زوج باشد: زوجه باید اثبات کند که زوج تونایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد آن وقت میتواند اقدام به دریافت مهریه خود میکند. (در اصطلاح: مهریه عندالاستطاعه)
- در صورتی که پرداخت آن اقساطی باشد: مرد باید در زمان تایید شده مبلغ مورد نظر را پرداخت کند.
مهریه عند الاستطاعه و مهریه عند المطالبه
- مهریه عند الاستطاعه: در مهریه عند الاستطاعه زوجه(زن) باید بتواند این موضوع را اثبات کند که شوهرش توانایی و استطاعت مالی لازم برای پرداخت مهریه وی را دارد.
- مهریه عند المطالبه: اما در مهریه عند المطالبه بعد از تنظیم دادخواست اخذ مهریه از سوی زوجه (زن)، مرد به طور شرعی و قانونی موظف به پرداخت کل مهریه در عقد موقت, یا دائم است . اما اگر مرد اظهار کند که توانایی مالی برای پرداخت یکجا مهریه را ندارد و این امر برای دادگاه ثابت شود، دادگاه حکم تسقیط مهریه میدهد که با توجه به شرایط مالی زوج این اقساط برای هرکسی متفاوت است و دادگاه برای پرداخت آن بازه زمانی مشخص میکند.
مهریه زن دوشیزه
طبق قوانین کشور ما مهریهای که به زن دوشیزه (باکره) تعلق میگیرد، معادل است با نصف مهریه ای که از قبل تعیین شده است. بر طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی اگر زوج قبل از نزدیکی با زوجه، او را طلاق دهد، دریافت نیمی از مهریه حق شرعی و قانونی زوجه میباشد اما اگر مرد قبل از طلاق بیشتر از نصف مبلغ مهریه را به همسر خود پرداخت کرده باشد، میتواند آن مقدار اضافی را عینا یا معادل آن را از زوجه پس بگیرد.
مهریه در طلاق توافقی و طلاق از سوی زن
در طلاق توافقی و یا درخواست طلاق از سوی زن، زوجه به ازای طلاق بخشی و یا حتی تمام مهریه خود را میبخشد در حقیقت او با اختیار خود این مقدار را میبخشد و هیچ الزام و اجباری در کار نیست. پس اگر زن بخشی از مهریه خوذ را بخشید در این وضعیت مرد موظف است هرآنچه از مهریه باقی مانده است را پرداخت کند و چشم پوشی کردن زن از بخشی از مهریه خود در قبال طلاق، بدین معنی نیست که وی مستحق دریافت مهریه نمیباشد.
مهریه در عقد موقت, یا همان صیغه در شرع مقدس اسلام و هم در کشور و قوانین ما وجود دارد، در ازدواج موقت نیز زن حق دریافت مهریه را دارد که دریافت و پرداخت مهریه در عقد موقت, اصولی دارد که این مسئله باعث بروز اختلاف میان زوجین در پی خواستار زن برای گرفتن حق شرعی و قانونی خود، میشود . قطعا جمله معروف “مهرالمعلوم و مدت المعلوم” به گوشتان خورده است. این جمله کاملا واضح و روشن است و به خودی خود بار حقوقیاش را معلوم میکند. زنانی که ازدواج موقت کرده و به دنبال حق مهریه خود هستند میتوانند آن را دریافت کنند.
شما باید بدانید!!
- تنها تفاوتی که در ازدواج دائم و ازدواج موقت وجود دارد و شما باید بدانید این است که در ازدواج موقت زن هیچ حقی نسبت به نفقه ندارد مگر اینکه در شرایط عقدنامهاش ذکر شود.
در چه صورتی مهریه درعقد موقت, یا دائم به زن تعلق نمیگیرد ؟
نکنه مهمی که تمام زنانی که به دنبال مهریه خود هستند باید بدانند:
باید این را بدانید که مهریه در عقد موقت, و دائم حق قانونی و شرعی زن است و هیچ یک از مسائلی مانند عدم تمکین (ناشزه بودن زن) ،ناباروری،مرتکب جرم بودن و حتی خیانت و دیگر معضلات این چنینی حق دریافت مهریه را از شما سلب نمیکند.
فقط در مهریه عندالاستطاعه است که زوجه باید ثابت کند مرد توانایی و استطاعت مالی لازم را برای پرداخت مهریه زوجه دارد و این مسئله به این معنا نیست که مرد میتواند زن را بدون پرداخت مهریه طلاق دهد.
- اگر به هر دلیلی عقد ازدواج چه دائم چه موقت باطل بوده باشد و بین آنها نزدیکی برقرار نشده باشد زوجه هیچ حقی برای دریافت مهریه ندارد. (برطبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی)
- هر وقت به هر دلیلی نکاح بین زوجین، فسخ گردد و بین آن ها نزدیکی واقع نشده باشد زوجه هیچ حقی برای دریافت مهریه درعقد موقت, یا دائم ندارد تنها استثناء این موضوع این است که آن فسخ به دلیل عنن بودن مرد است یعنی مردی که توانایی عمل زناشویی نداشته باشد که در این شرایط زن میتواند نصف مهریه را بگیرد.
راه فرار برای ندادن مهریه بسته است !
مدتهای نه چندان دور در همین سالهای اخیر، آقایان برای فرار از پرداخت مهریه و دور زدن قانون راهکاری بسیار سادهای را در پیش میگرفتند به این طریق که وقتی زوجه مهریه خود را به اجرا میگذاشت مردها برای فرار، اموال خود را اعم از خانه و ماشین و سایرمغازه خود را به سرعت به نام یکی از اقوام و نزدیکان خود زده و در دادگاه مدعی میشد که توانایی مالی برای پرداخت مهریه در عقد موقت, یا دائم همسر ندارد. حال خوشبختانه یا متاسفانه قانون این راه فرار را بسته است، و بهتر است مردانی که قصد فرار از دادن مهریه درعقد موقت, یا دائم را دارند بدانند که بر اساس قوانین مهریه اگر مالی داشته باشند و قبل ازاقدام همسر به طلاق یا دریافت مهریه آن اموال را به نام افراد دیگری به خصوص خویشان و نزدیکان درجه یک مانند خواهر، برادر، مادر بزنند، طبق ماده ۲۱۸ قانون مدنی معامله باطل شده است و اموال باید به نام خود فرد برگردد.
پس بهتر است آقایان خوب بدانند هیچ راهی برای فرار و شانه خالی کردن از پرداخت مهریه در عقد موقت, یا دائم نیست و بیهوده خود را برای کارهای این چنینی به دردسر نیندازند.